Ülkemizde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yeni doğan 3.4 milyon buzağının 480 bini ölmüştür. 1 yaşına gelmeden ölen buzağı sayısının dünyadaki 81 ülkenin sığır varlığından fazla olduğu bilinmektedir.
Gıda,Tarım ve Hayvancılık bakanlığı 2018 yılını hayvan hastalıkları ile mücadele ve buzağı ölüm oranlarını düşürme yılı olarak ilan etse de bu güne kadar ciddi bir çalışma görülmemektedir.
Ülkemizde ki süt işletmelerinin gelirinin yüzde 40’ının buzağılardan, yüzde 60’ının ise sütten sağladığı düşünülmektedir. Buzağı ölümlerine bağlı kayıpların yanı sıra; kaliteli bir buzağı dönemi geçirmemiş olan yetişkin sığırların yemden yararlanma, günlük canlı ağırlık artışı, süt ve döl verimlerinin de istenilen seviyeye ulaşamayacağı bilinen bir gerçektir.
Doğumdan sonraki ilk 2 hafta içindeki ölümlerin yüzde 65’i ishal kaynaklıdır.
2 haftanın sonrasındaki ölümlerin yüzde 65 solunum yolu hastalıklarına bağlıdır.
Buzağı ölümlerini engellemek için;
Doğumdan hemen sonra doğum kanalında yutmuş olabileceği suların akçiğerlere kaçmaması için aspire edilmeli
Göbek kordonu dezenfekte edilmeli ve klips takılmalıdır.
Emme refleksi, anüsün olup olmadığı, ayaklarda kırık çıkık olup olmadığı tespit edildikten sonra buzağı hızlı bir şekilde temiz ve kuru bir yere alınarak annesi tarafından yalanarak kurutulması sağlanmalıdır.
Yavrusunu yalayarak kurutan ineklerin laktasyon döneminde daha fazla süt verdikleri kanıtlanmıştır.
Doğumla birlikte kuru dönemin son 30 gününde hazırlanan buzağıyı hastalıklara karşı koruyan, bağışıklık sistemini güçlendiren ve gelişmesine yardımcı olan kolostrum ilk 30 dakika ve ilk 4 saat içerisinde 2-2.5 litre buzağıya içirilmelidir. 48 saate kadar 6 saat ara ile 1.5-2 litre içirmeye devam edilmelidir.
***
Yeni doğan buzağılarda ishale sebebiyet veren bakteri, virus ve parazitlerden korunmak için şunlara dikkat edilmelidir;
36-38 C altında süt içirilmemeli
Kirli biberon ve biberon başlığı kullanılmamalı
Buzağı rüzgar ve yağmurdan korunaklı bir ortamda tutulmalı
Buzağı bölümlerinin ve altlıkların temizlikle beraber dezenfekte edilmeli
Mastitisli ve antibiyotikli sütler verilmemeli
Biberonla süt içirme açılarının 45 dereceden az veya çok olmamalı
Biberon başlığının deliğinin büyütülmemeli
***
Gebe ineklere zamanında yapılan aşılar antibiyotiksiz ve de sağlıklı buzağı yetiştirmeyi sağlar; bu şekilde yetiştirilen damızlık hayvanların enfeksiyonlara daha dirençli oldukları, süt verimliliğinin daha uzun süre devam ettiği, döl tutma aralığı daha kısa olup yumurtlama faaliyetleri aktivitesini korur. Sağlıklı yetiştirilen buzağılardan elde edilen damızlıklar tedaviye çabuk cevap verdikleri gibi tedavi maliyetleride düşük olur.
BEREKETLİ OLMASI DİLEĞİ İLE
***
Önümüzdeki hafta da küçük baş hayvanların aşılama programını yazacağım.